Jarosław Molenda "Polki przeklęte? Wielkie kobiety – dramatyczne biografie"

Jeśli spojrzeć na historię, to przeważają w niej dzielni i waleczni mężczyźni. O wielkich kobietach mówi się zazwyczaj niewiele, zwykle pojawiają się wyłącznie w cieniu mężczyzn. Jednak to milczenie nie oznacza, że nie było odważnych kobiet, które ryzykowały wiele dla Polski, niekiedy zapłaciły za to najwyższą cenę. Przykre, że dzisiaj tak mało osób o tym wie. Jarosław Molenda chce nam nakreślić sylwetki kilku kobiet, które mimo swej wielkości spotkał marny los.

"Opisywane w tej książce »Polki przeklęte« dzieli bardzo wiele: pochodzenie, status społeczny, także wiek, czasem są to nawet całe dekady, ale jest też coś niezmiernie ważkiego, co oprócz narodowości jednak je łączy. Nazwałem to fatum. Jego efektem była tragiczna śmierć przedstawionych tu kobiet, najczęściej śmierć w młodości. Wyjątek stanowi Wiera Gran, której udało się dożyć sędziwego wieku. Jej historia jednak to niełatwe dzieje wykluczenia, obłędu, oskarżeń o kolaborację z gestapo, które w konsekwencji spowodowały okrutną izolację". - Tak o bohaterkach tej książki mówi autor.

Oprócz Wiery Gran przybliża on sylwetki Eugenii Lewickiej, Janiny Lewandowskiej, Zofii Leśniowskiej, Danuty Siedzikówny, Emilii Malessy oraz Marty Rydz-Śmigły. To są główne bohaterki tej książki, ale nieco w tle pojawiają się też inne równie ciekawe postacie.

Chociaż "Polki przeklęte" traktują głównie o kobietach, to również o mężczyznach możemy się tu sporo dowiedzieć. Mnie najbardziej zaciekawiła postać marszałka Piłsudskiego. Nie da się ukryć, że był on wielkim politykiem, ale niewielu wie, że był też maminsynkiem i kobieciarzem. Jarosław Molenda pokusił się nawet o stwierdzenie, że "jeśli szukać w naszych niezbyt odległych dziejach przykładu klasycznego macho, traktującego kobiety instrumentalnie, Józef Piłsudski nadawałby się do tego idealnie. Powiedzieć, że Komendant był kochliwy, to z pewnością za mało! On wprost uwielbiał chełpić się swoimi podbojami". Na szczęście wtedy były inne czasy i taka postawa mogła się nawet podobać. Niestety los nie oszczędzał kobiet jego życia... Jedno nie ulega wątpliwości, że Piłsudski bardzo kochał swoje córki. Zapytany o to, czy wolałby mieć syna, zaprzeczył i tak to uargumentował:

"Bo i jakiż byłby los mego syna.... Przecież więcej ode mnie wykonać by nie mógł... Państwo polskie już jest... A być przez całe życie takim »Władysławem Mickiewiczem« - synem Adama, zawsze wyróżnianym i ściągającym na siebie uwagę tylko tym, że się jest »synem wielkiego ojca« - to przecież los nie do pozazdroszczenia".

Jest to bardzo ciekawa teoria. Nie będę zdradzała wszystkich szczegółów z życia tego wielkiego człowieka, ani też innych postaci opisanych w tej książce, żebyście z ciekawością mogli zasiąść do tej lektury, bo warto. Jest to bardzo interesująca  i mądra książka. Wielokrotnie już pisałam, że o wojnie i ludziach, którzy jej doświadczyli trzeba czytać, trzeba mówić, by ta prawda nigdy nie zatarła się w ludzkiej pamięci. Niestety straszny jest fakt, że wiele dzielnych kobiet przeżyło drugą wojnę światową, by spędzić resztę życia w więzieniach UB. To co tam je spotkało, często nie mieści się w głowie...

Lektura ta wywołuje morze emocji. Obok losu tych kobiet nie da się przejść obojętnie, nie da się też o nich z pewnością zapomnieć. Dlatego można tę lekturę uznać za trudną, szczególnie pod względem emocjonalnym, ale nie ma najmniejszych wątpliwości, że warto zmobilizować siły, by poznać te historie, te bardzo ciekawe postacie i ich życiorysy. Pochylić się nad nimi i ich losami. Nie wynagrodzi to im ich cierpienia, nie zmieni historii, ale przynajmniej poznamy prawdę, która przez lata była fałszowana, a kłamstwa te zniszczyły wielu wartościowych ludzi.

Gorąco polecam!

Moja ocena: 7/10

Za możliwość przeczytania tej książki dziękuję Wydawnictwu Bellona i portalowi Sztukater.

Jarosław Molenda, Polki przeklęte? Wielkie kobiety – dramatyczne biografie, Bellona, 2014,

ISBN: 978-83-11-13395-2,

Str. 312.

Książka bierze udział w wyzwaniach: "Klucznik", "Polacy nie gęsi", "Historia z trupem" oraz "Przeczytam tyle, ile mam wzrostu" (2 cm, razem - 4,2 cm).

Cytaty pochodzą z recenzowanej książki.