Maria Nurowska "Wybór Anny"

Twórczość Marii Nurowskiej jest dosyć ceniona. Ja dotychczas nie miałam okazji się z nią zetknąć, chociaż od dawna byłam jej bardzo ciekawa i w końcu się doczekałam. Dzisiaj chciałabym Wam opowiedzieć o książce "Wybór Anny".

Na tę powieść składają się zapisy nagrań rozmowy Anny Łazarskiej z dziennikarzem Hansem Benkiem, różne notatki Anny i jej ojca Witolda Łazarskiego oraz korespondencja między różnymi powiązanymi z nimi osobami. Cóż z tego wynika? Dowiadujemy się, że Anna jako malutka dziewczynka w czasie drugiej wojny światowej została znaleziona pod murem getta przez Witolda Łazarskiego. Mężczyzna nigdy nie chciał mieć dzieci, mimo to zabrał ze sobą zawiniątko i zaczął się opiekować dziewczynką. Anna dowiedziała się o tym po czterdziestu latach z notatek znalezionych w szafie Witolda. Wcześniej to właśnie jego uważała za swojego ojca. Ta wiadomość zburzyła cały jej spokój, poczucie własnej tożsamości. Dziewczyna faktycznie nazywa się Miriam Zarg i jest Żydówką. Jak to pogodzić z faktem, że przez wiele lat czuła się Polką? Anna jest rozdarta między teraźniejszością a przeszłością. Chce poznać swoje korzenie, dowiedzieć się czegoś o swojej prawdziwej rodzinie. Czy ta wiedza przyniesie jej ukojenie? Anna bardzo kocha swojego ojca, ale w tym momencie czuje się oszukana, nie rozumie dlaczego nigdy jej tego nie powiedział. Jednocześnie teraz, znając prawdę, Anna jest w stanie zrozumieć wiele z dziwnych zachowań Witolda, to jak ją traktował, jak się do niej odnosił. Ojciec Anny jest bardzo chory, dziewczyna miała się nim opiekować, ale w obecnej sytuacji trudno jej znaleźć na to siły. Wcześniej była szczęśliwą kobietą, odnoszącą pewne sukcesy skrzypaczką, córką, a kim jest teraz?

Chociaż na pierwszy plan wysuwa się Anna i jej problem, to ta książka jest ogólnie o stosunkach polsko-żydowskich, o wojnie, ale też o czasach rządów komunistycznych w Polsce. Jest w to jeszcze uwikłany Niemiec, Hans Benek, który zebrał wszystkie informacje o Annie i jej historii, by złożyć je w całość. Okazuje się, że te trzy narody – polski, żydowski i niemiecki – mimo trudnej przyszłości, są w stanie współżyć nadal ze sobą. Wiele osób uważa, że dzieci nie są winne grzechów swoich rodziców, ale są też ludzie, którzy mają zupełnie odwrotne zdanie. Anna nie czuje nienawiści do Niemców, a między nią a Hansem rodzi się nawet pewnego rodzaju przyjaźń.

Całość napisana jest bardzo dobrze. Autorka dogłębnie przeanalizowała uczucia Anny, opisała jej kryzys tożsamości, relacje z ojcem. Historia Anny jest bardzo przejmująca. Trudno jest sobie nawet wyobrazić, co czuje osoba, która niespodziewanie dowiaduje się, że jest kimś zupełnie innym niż myślała. Marii Nurowskiej udało się to opisać, oddać jej ból, rozbicie, ciekawość, żal... Całą mieszankę różnych uczuć.

Tematyka wojenna bardzo mnie interesuje. Uważam, że warto czytać o tym, wczuć się w sytuację osób nią dotkniętych. Nie możemy zapomnieć o tamtej tragedii. Chociaż wojna zakończyła się dawno temu, to myślę, że wiele osób do dnia dzisiejszego odczuwa jej konsekwencje. Rozdzieliła ona wiele rodzin i osób bliskich. Niektórzy nadal szukają się po świecie. Historia Anny Łazarskiej mogła mieć swój odpowiednik w prawdziwym życiu.

"Wybór Anny" czyta się bardzo dobrze. Mnogość form, które się na nią składają tworzy ciekawą całość. Dzięki temu akcja jest bardziej dynamiczna, poznajemy odczucia różnych osób, ich przeżycia i przemyślenia. Jest to jakby literacki kolaż życia Anny, do tego bardzo udany.

Oczywiście polecam.

Moja ocena: 7/10

Maria Nurowska, Wybór Anny, Wydawnictwo W.A.B., 2012,

ISBN: 978-83-7747-697-0,

Str. 216.