Kristina Sabaliauskaitė "Silva rerum"

Nie wiem, czy jestem pod tym względem wyjątkiem, ale muszę przyznać, że tytuł książki Kristiny Sabaliauskaitė - "Silva rerum" wydał mi się bardzo zagadkowy i w zasadzie z niczym mi się nie kojarzył. Postawiłam go więc „wygooglować” i jakież było moje zdziwienie, gdy znalazłam to wyrażenie nawet w słowniku języka polskiego. Pochodzi z łaciny, dosłownie tłumaczy się je jako las rzeczy i oznacza "zbiór najróżniejszych wiadomości lub utworów wielorakiej treści". Dawniej tym mianem określano też księgę domową, w której spisywano różne wydarzenia, przepisy, przemówienia itp. Już teraz mogę Wam zdradzić, że tytuł nawiązuje do drugiego z tych znaczeń...

Księgę domową spisuje Jan Maciej, głowa rodziny Narwojszów. Opisuje w niej wszystkie ważne dla jego i jego bliskich wydarzenia, piękne i smutne chwile, wszystko to, co chce zachować dla potomnych.

Jest rok 1659. Rodzina Narwijszów mieszka w Milkontach, gdzie schronili się cztery lata temu po ucieczce z Wilna, miasta, w którym Kozacy wylali morze krwi, zabili wielu niewinnych ludzi, zhańbili, co się dało, ukradli lub zniszczyli wszystkie cenne przedmioty, które wpadły w ich ręce. Jan Maciej chciał uchronić rodzinę przed tym, co się działo w Wilnie i wywieźć ich na wieś. Udało im się dotrzeć do celu, ale to co zobaczyli po drodze i tak wywarło na nich ogromne wrażenie, na tyle silne, że Elżbieta straciła noszone pod sercem i od dawna wyczekiwane dziecko. Stasze latorośle – bliźnięta – Kazimierz i Urszula byli za mali, by cokolwiek pamiętać z tamtych wydarzeń, ale być może i na nich odcisnęły one jakieś piętno.

Dwa zdarzenia sprawiają, że dzieci zaczynają sobie uświadamiać czym jest śmierć. Pierwszą trudną dla nich lekcję dostają, gdy okazuje się, że ukochany kot Maurycy, obiekt ich wielu psot, jest martwy, sztywny, zimny i zupełnie obcy. Ciężko jest im zrozumieć, co stało się z Maurycym, dlaczego już nie będzie się z nimi bawił. Kolejnym ciosem jest śmierć ich trzymiesięcznej siostry Anny Magdaleny. Niemowlę zupełnie niespodziewanie zaczęło mieć gorączkę, po czym jego stan z minuty na minute się pogarszał, aż w końcu dziecko przestało oddychać. Elżbieta, matka dziewczynki, niemal oszalała z bólu, który stał się jej udziałem, z żalu, że Bóg zabrał jej malutką córeczkę, krew z jej krwi, że po raz kolejny ją tak mocno doświadczył.

Tak plotą się losy rodziny Narwijszów. Bliźnięta pomału dorastają, ale życie szykuje dla nich jeszcze wiele niespodzianek...

Muszę przyznać, że "Silva rerum" zrobiła na mnie ogromne wrażenie. Jest to powieść napisana z wielką starannością, dbałością o każde słowo, utkana z pięknych, choć często bardzo długich zdań. Czytając tę książkę ma się wrażenie, jakby się samemu uczestniczyło w opisanych w niej wydarzeniach, jakby się razem z bohaterami pośpiesznie opuszczało niebezpieczne ulice Wilna, urządzało piękny dworek w Milkontach, zachwycało się kwitnącym ogrodem Jana Macieja... Kristina Sabaliauskaitė pisze wspaniale, ale co równie ważne – ciekawie. Opisane tu wydarzenia są bardzo interesujące i emocjonujące. Nie ma tu czasu na nudę, powtarzalność, czy przewidywalność. Autorka zaskakuje różnorodnością bohaterów i ich nieszablonowością. Mamy tu tradycjonalistów i buntowników, profanów i wierzących, czasami wręcz fanatycznie, ludzi o dobrych sercach, i tych na wskroś złych. Niektórzy pod sztandarem wiary walczą z zepsuciem, ale tak naprawdę chcą tylko podbudować swoje ego.

"Silve rerum" karmi nas różnego rodzaju przemyśleniami, skłania do refleksji, do pochylenia się nad opisanymi tu sprawami, a jest ich naprawdę dużo. Możemy pofilozofować razem z autorką na temat wiary i religijności, życia i śmierci, małżeństwa i rodzicielstwa, moralności, seksualności, cielesności, duchowości i wiele innych. A do tego możemy przyjrzeć się z bliska historycznym wydarzeniom i niektórym ważnym postaciom siedemnastowiecznej Europy.

Cóż mogę dodać? Gorąco Wam polecam tę wielowątkową, wielowymiarową powieść, która zachwyca od pierwszej do ostatniej strony, którą chce się delektować niczym starym winem o bogatym aromacie i smaku. To piękna, a jednocześnie porywająca książka, do tego napisana w stylu, którego wielu znanych pisarzy może tylko pozazdrościć Kristinie Sabaliauskaitė.

Zachwyćcie się nią razem ze mną!

Już teraz zapraszam Was do udziału w konkursie, w którym do zgarnięcia będzie jeden egzemplarz "Silva rerum". Myślę, że warto spróbować szczęścia w zabawie, bo nagroda jest naprawdę wyśmienita. Szczegóły już niebawem.

Moja ocena: 9/10

Za możliwość przeczytania tej książki dziękuję Wydawnictwu Znak.

Kristina Sabaliauskaitė, Silva rerum, Wydawnictwo Znak, 2015,

ISBN: 978-83-240-3878-7,

Str. 510.

Książka bierze udział w wyzwaniach:  "Historia z trupem" oraz "Przeczytam tyle, ile mam wzrostu" (2,6 cm, razem 172,3 cm).

Cytat ze strony http://sjp.pl/.