Han Kang "Wegetarianka"

Han Kang pochodzi z Korei Południowej. Ma na swoim koncie pięć powieści, trzy zbiory opowiadań i jeden tomik wierszy. "Wegetarianka" powstała w 2007 roku i jest to trzecia z jej powieści. "Ch'aesikchuŭija", bo tak brzmi jej oryginalny tytuł, została przełożona na wiele języków, w tym również na język polski. Można przypuszczać, że książka jest o wegetariance, jednak czy jest tak faktycznie?

"Zanim została wegetarianką, nigdy nie pomyślałbym, że jest wyjątkowa. Szczerze mówiąc, kiedy spotkaliśmy się po raz pierwszy, nie zrobiła na mnie wrażenia. Przeciętny wzrost, włosy średniej długości, żółtawa cera pokryta wypryskami, oczy wąskie niczym szparki i delikatnie wystające kości policzkowe. Ubranie bez charakteru, jakby się bała wyróżnić z tłumu. Kiedy podeszła do stolika, przy którym na nią czekałem, miała na sobie najpospolitsze czarne buty. Jej krok nie był ani szybki, ani wolny; ani energiczny, ani pozbawiony energii.

Zdecydowałem się na małżeństwo, bo mimo braku szczególnego powabu nie miała wyraźnych wad. Nie była oszałamiająca, błyskotliwa czy też wyrafinowana, ale w sumie odpowiadał mi się niewymagający charakter".

Yŏng-hye była przykładną żoną, robiła, co do niej należało, nie wtrącała się w sprawy męża, nie wysuwała żadnych żądań, nie wymagała, by się nią zajmować. Jedyne, co ją wyróżniało, to niechęć do noszenia biustonosza. Ich małżeństwo było harmonijne, chociaż brakowało w nim od samego początku namiętności. Mimo pięcioletniego stażu małżeńskiego nie mieli też dzieci.

Pewnego dnia jednak wszystko się zmienia. Gdy w środku nocy mąż idzie do łazienki, dostrzega Yŏng-hye w kuchni.

"Moja żona stała bez ruchu, wzrok miała wbity w lodówkę. Nie mogłem dostrzec jej twarzy, bo profil miała zanurzony w mroku, ale coś mnie zaniepokoiło. Jej ciemne, gęste włosy były potargane. Miała na sobie sięgającą do stóp koszulę nocną, której dolna krawędź nieznacznie się podwinęła. (...) Zachowywała się tak, jakby w miejscu lodówki znajdował się niewidzialny człowiek. Albo duch. (...) Zbliżyłem się do niej. Stała nieruchomo jak kamienny posąg. (...) Spojrzałem na jej profil rysujący się w ciemności. Jej oczy lśniły dziwnym lodowatym blaskiem; mocno zagryzła usta.

- Miałam sen – oznajmiła dobitnie".

Ten sen zmieni ich życie. Następnego dnia Yŏng-hye pozbywa się z lodówki całego mięsa, ryb, jaj i mleka. Na kolacje podaje "liście sałaty, pastę sojową, kimchi i zupę z wodorostów, do której nie dodała ani mięsa, ani małży".

Mija czas i maż jakoś przyzwyczaja się do dziwnych fanaberii kulinarnych żony. Jednak nie może nie zauważyć, że ta strasznie schudła i praktycznie przestała spać...

Główną bohaterką tej książki jest Yŏng-hye. Spaja ona ze sobą trzy części tej powieści. Poznajemy ją z perspektywy trzech osób – jej męża, szwagra i siostry. Relacje między nią, a tymi osobami są bardzo różne, można uznać je za ciekawe, a może raczej specyficzne. Więź z mężem nie jest najlepsza, ale nie jest też zła. Ich małżeństwo to bardziej układ, niż relacja oparta na jakichkolwiek uczuciach. Pozorny spokój ich związku burzy sen. Zmienia on zupełnie Yŏng-hye, wpływa na jej małżeństwo, relacje z rodziną. Kobieta zachowuje się, jakby zwariowała, a może faktycznie dopadła ją choroba psychiczna? To musicie już ocenić sami w trakcie tej lektury. Chociaż to Yŏng-hye wysuwa się na pierwszy plan, to pozostali bohaterowie nie są wcale mniej ważni czy ciekawi. Każdy z nich ma nam coś interesującego do powiedzenia, daje nam materiał do przemyśleń.

Książka zabiera nas do innego świata. Muszę przyznać, że kultura koreańska nie jest mi znana, więc z wielką ciekawością zabrałam się za tę lekturę. Udowodniła mi ona, że Polaków i Koreańczyków dzieli wiele, że może nie zawsze jesteśmy ich w stanie zrozumieć, a ich mentalność wielu z nas dziwi. Jednak problemu podjęte w tej książce dotyczą i nas. Wolność wyboru, choroby psychiczne, różne obsesje to i dla nas istotne sprawy.

"Wegetarianka" była bardzo ciekawą lekturą. Przeczytałam ją z dużym zainteresowaniem, dałam się wciągnąć, przejęłam się losem głównej bohaterki, starałam się ją jakoś zrozumieć. Autorka pisze bardzo obrazowo. Spora część „Wegetarianki” jest przesycona erotyzmem, ale muszę przyznać, że nie są to tandetne ani wulgarne opisy, jest w nich jakiś artyzm, który pobudza wyobraźnię.

Cała ta książka skłania do refleksji, podejmuje trudne tematy, szokuje, momentami wprawia w osłupienie. Fabuła budzi niepokój, wywołuje sporo mieszanych uczuć, zadziwia. Natomiast samo zakończenie tej książki jeszcze bardziej pogłębia ciekawość i powoduje, że trudno o niej zapomnieć. Jestem pod ogromnym wrażeniem zdolności autorki. Na kartach tej niewielkiej książki udało jej się zawrzeć ogrom emocji.

Jeżeli nie boicie się wyzwań, to koniecznie sięgnijcie po "Wegetariankę".

Moja ocena: 8/10

Za możliwość przeczytania tej książki dziękuję wydawnictwu Kwiaty Orientu i portalowi Sztukater.

Han Kang, Wegetarianka, Kwiaty Orientu, 2014,

ISBN: 978-83-935271-4-4,

Str. 168.

Wszystkie cytaty pochodzą z recenzowanej książki.

Książka bierze udział w wyzwaniu  "Czytamy powieści obyczajowe".