Marilynne Robinson "Dom nad jeziorem smutku"

"Mam na imię Ruth. Razem z młodszą siostrą, Lucille, dorastałam pod opieka babci, Sylvii Foster, a kiedy umarła, jej szwagierek, Lily i Nony Foster, a kiedy uciekły, jej córki, Sylvie Fisher. Przez cały czas mieszkałyśmy w jednym miejscu, w domu babci wybudowanym dla niej przez jej męża, Edmunda Fostera, pracownika kolei, który umknął z tego właśnie świata na wiele lat przed tym, jak się na nim pojawiłam".

Tak zaczyna się książka "Dom nad jeziorem smutku". Poznajemy dzieciństwo dziewczynek, historię ich rodziny, dowiadujemy się, jak to się stało, że znalazły się pod opieką babci, a potem kolejnych członków rodziny. Obserwujemy, jak wygląda życie w niewielkim Fingerbone, jak surowa potrafi tam być natura, jak trzeba walczyć z żywiołem.

"Krótko po ślubie babcia doszła do wniosku, że miłość jest jedną wielką tęsknotą, której nie może złagodzić posiadanie jakiegokolwiek przedmiotu".

Czytamy o kolejnych rodzinnych tragediach, o tym jak dziadek zginął w katastrofie pociągu, który zatonął w wodach pobliskiego jeziora, a tym jak mama dziewczynek przywiozła je do babci, po czym wjechała z premedytacją do tego samego jeziora. Wody tego niewielkiego akwenu skrywają ciała wielu osób.

Przez lata zmieniały się opiekunki dziewczynek, każda z nich była zupełnie inna, każda miała swoje własne dziwactwa. Te postacie ubarwiają opowieść, ale też wpływają na nasze bohaterki, na to jakimi będą w przyszłości kobietami.

Ta powieść jest bardzo senna, spokojna, nieco mglista, ale właśnie w tym tkwi jej urok. Czytając tę urokliwą historię trzeba trochę zwolnić, pochylić się nad każdym zdaniem, delektować się nim. Ta lektura wymaga czasu i refleksji. Napisana jest ona pięknym literackim językiem, bardzo barwnym, delikatnym i obrazowym. Dzięki temu możemy się czuć, jakbyśmy tam byli, przyjrzeć się z bliska okolicy Fingerbone i mieszkańcom tego miasteczka.

Życie dziewczynek się zmienia, każdy kolejny opiekun wprowadza w nim małe zamieszanie. Trudno nie przejąć się ich losem, tym, że osoby im bliskie pojawiały się zupełnie niespodziewanie w ich życiu i równie niespodziewanie z niego odchodziły. Natomiast dziewczynki potrzebowały stałości, kochających opiekunów, którzy będą z nimi bez względu na wszystko, będą o nie dbać i je kochać.

Książka ta jest literackim arcydziełem, w którym warto się zanurzyć, zakosztować jego piękna, rozkoszować się nim. Nie ma tu przypadkowych zdań ani słów, wszystko współgra, by stworzyć tę przejmującą historię.

"(...) każda bieżąca chwila była tylko rozmyślaniem. Pod względem ciężaru myśli mają się tak samo do ciemności, z której wyrastają, jak odbicia do wody, na której się tworzą, w ten sam sposób są też przypadkowe i dane nam tylko na chwilę. Każdy, kto tylko nachyla się nad sadzawką, żeby na nią spojrzeć, jest kobietą w sadzawce, każdy, kto patrzy w oczy, jest odbiciem w naszych oczach – to bezsporna prawda, podobnie jak fakt, że nasze myśli odzwierciedlają to, na co patrzymy".

Czyż nie brzmi to pięknie? Mogłabym tu Wam mnożyć piękne cytaty z tej powieści, ale pozwolę Wam samym je odkryć i rozkoszować się nimi.

Gorąco zachęcam do poznania tej bardzo poetyckiej opowieści. Sama natomiast mam nadzieję, że uda mi się niebawem obejrzeć film "Mieć własny kąt", który powstał na podstawie tej powieści. Może ktoś z Was go kiedyś oglądał?

Moja ocena: 9/10,

Za możliwość przeczytania tej książki dziękuję Wydawnictwu M.

Marilynne Robinson, Dom nad jeziorem smutku, Wydawnictwo M, 2014,

ISBN: 978-83-7595-712-9,

Str. 212.
Światowa premiera książki - 1980 r. 

Wszystkie cytaty pochodzą z recenzowanej książki.

Recenzja bierze udział w wyzwaniach: "Czytam książki wydane przed 1990 rokiem", "Klucznik", "Debiuty", "Czytam literaturę amerykańską" oraz "Czytamy powieści obyczajowe".