Joanna Sałyga "Chustka"

"mam 34 lata.

ważę 56 kg przy wzroście 171 cm. 

urodziłam pięć lat temu przez cięcie cesarskie chłopczyka. 

od kilkudziesięciu godzin mam raka".

Tak zaczyna się dziennik Joanny, znanej głównie jako Chustka. Powstał on na podstawie jej blogowych zapisków, powstał z potrzeby serca. Joanna chciała pozostawić po sobie ślad, chciała opisać swoje przeżycia dla syna, żeby gdy jej już nie będzie, mógł to przeczytać, zrozumieć i nigdy nie zapomniał, że to on był dla niej najważniejszy na świecie.

Osoby zdrowe mogą jedynie próbować zrozumieć, co się dzieje w głowie i sercu osoby chorej na raka, jednak tylko ten, kto tego doświadczył, wie, jak wygląda życie z takim wyrokiem.

Joanna za namową swojego partnera, którego nazywa Niemężem, zakłada blog. Na nim dzieli się swoimi doświadczeniami związanymi z chorobą, rodzicielskimi radościami, refleksjami o życiu, Bogu, miłości... W tekst zostały wplecione też fragmenty wierszy i piosenek, które coś dla niej znaczyły, rozbawiły ją lub wzruszyły, dały materiał do przemyśleń.

"bo ja, proszę Państwa, dosłownie i w przenośni, uwielbiam mieć apetyt – uwielbiam smakować, lizać, chrupać, wąchać, dotykać, miętosić, głaskać, przytulać, słuchać, patrzeć.

żyć.po prostu żyć".

Zanim zabrałam się za czytanie tej książki, spodziewałam się, że będzie to lektura bardzo ciężka gatunkowo i przygnębiająca, ale bardzo się pomyliłam. Oczywiście są tu mniej lub bardziej przygnębiające momenty, ale generalnie z tej książki bije radość życia, umiejętność cieszenia się drobiazgami. Pomyślelibyście, że można znaleźć zalety tej strasznej choroby? Joanna je odnajduje, cieszy się, że dzięki temu może spędzić czas z synem i Niemężem, że nie traci kolejnych godzin i dni na pracy w korporacji, ale poświęca ten czas na rzeczy faktycznie istotne. Nie myślcie jednak, że choroba jest dla Joanny darem losu, nie jest tak, kobieta chciałaby zatańczyć kiedyś na weselu syna, ale ma obawy, że może się to jej nie udać. Joanna żyje pełnią życia, bo nie wie, ile jej go jeszcze zostało. Nie boi się spojrzeć "chorobie prosto w twarz" i śmiać się z niej, nazywać ją „rakelcią”. Joanna stara się oswoić siebie i swojego syna z tym, co może się wydarzyć, przygotować go na najgorszy scenariusz. Gdy czytałam kolejne fragmenty na ten temat krajało mi się serce i nie mogę sobie wyobrazić, jak ona musiała się czuć i jak silną była osobą.

Książka ta to też ogromna dawka humory, zazwyczaj humoru sytuacyjnego.

"-mamo, co zrobiłaś z wczorajszą
niedojedzoną kanapką ze szkoły?
- wyrzuciłam do śmieci.
- och, mamo, ja bym ją jutro zjadł, przecież słyszałaś
chyba, że nie wolno marnować jedzenia.
- ale ona była WCZORAJSZA.
- uważam, że powinnaś zbierać odpadki organiczne, będziemy
je zawozili do Babci B. na kompost, dla dżdżownic.
pieprzone ekologiczne wychowanie.
tak, jeszcze tego mi brakuje.
gnijącego żarcia i wylęgarni much".

Joanna świetnie oddaje dociekliwość dziecka, jego ciekawość świata, ale też prostotę jego rozumowania. Przy tym trudno nie zauważyć, że była wspaniałą matką, która starała się pokazać synowi świat, obudzić jego ciekawość, ukształtować go, nauczyć logicznego myślenia i myślę, że bardzo dużo udało jej się osiągnąć.

Jednak ta książka nie jest tylko o miłości rodzicielskiej, jest to o wspaniałym związku dwojga kochających się ludzi, którzy cieszą się, że w końcu udało im się siebie odnaleźć.

"zajrzałam w oczy Niemęża i – cholera – znowu wpadłam po uszy.

chodzę z durnym uśmiechem, z głową w różowej 

chmurze z pluszowych serduszek. 

tralali-tralala!"

Ich związek mógłby wielu posłużyć za wzór. Czy zawsze się ze sobą zgadzali? Nie, ale to dyskusja pozwalała na rozwiązanie ich problemów, a nie kłótnia. W ich rodzinie ważne były rozmowy, czas spędzony wspólnie. Piotr bardzo wspierał Joanne w czasie jej choroby.

Rak momentami odpuszczał, by za chwilę przycisnąć ze zdwojoną siłą. Joanna szczegółowo opisuje wszystkie zabiegi, które musiała przeczyć, doświadczenia związane z tą chorobą.

"jestem powściągliwa z radowaniem się.

już raz – w styczniu 2011, po badaniu PET – cieszyłam

się nieprzytomnie, że jestem zdrowa.

ta choroba uczy pokory.

i tego, że choćby się chciało najmocniej

na świecie, nie można nad nią zapanować.

można starać się być jeden ruch do przodu, ale będą

to tylko nieporadne próby kontrolowania sytuacji.

obezwładniający strach przed zostawieniem

najbliższych będzie mi towarzyszył już zawsze".

Joanna, którą poznałam w trakcie tej lektury to osoba bardzo inteligentna, sympatyczna, szczera do bólu, otwarta. Jest ona bardzo autentyczna w tym co robi, pisze co myśli, co czuje, nie wstydzi się użyć ostrzejszych słów, przekląć, wytknąć komuś złe postępowanie. Nie można jej nie polubić.

Jak widać w przytoczonych fragmentach, autorka wypracowała swój własny styl pisania. Używa głównie małych liter, bawi się słowami, zmienia ich zapis, tworzy własne wyrazy. Czyta się to bardzo szybko. Poszczególne zapiski opatrzone są datami ich napisania, umieszczenia na blogu.

Mnie ta lektura skłoniła do refleksji, nie mogłam przestać myśleć o innej osobie, która toczyła taką samą walkę jak Joanna, która też bardzo chciała żyć, cieszyła się każdą chwilą. Była to moja koleżanka Małgosia, która niestety też swoją walkę z chorobą przegrała, ale podobnie jak Joanna wycisnęła ze swojego życia ile się dało.

"Chustkę" polecam wszystkim. Nie jest to łzawa lektura, ale mądra i ciekawa historia, którą napisało życie.

Moja ocena: 8/10

Joanna Sałyga, Piotr Sałyga, Chustka, Wydawnictwo Znak, 2013

ISBN: 978-83-240-2101-7

Str. 400

Wszystkie cytaty pochodzą z recenzowanej książki.

Recenzja bierze udział w wyzwaniu: "100 książek, które...".