Markus Zusak "Złodziejka książek"

Osobiście zwykle, jak pewnie większość z Was, wolę przeczytać książkę, a ewentualnie potem obejrzeć film, który powstał na jej podstawie. Ekranizacje mobilizują mnie, żeby w pierwszej kolejności sięgnąć właśnie po te tytuły. Mam kilka takich książek i filmów w planach na najbliższy czas, ale zaczęłam od "Złodziejki książek", która cieszy się w blogowym świecie bardzo dobrą opinią. Czy mnie również zachwyciła?

Narratorem tej opowieści, i to bardzo niecodziennym, jest śmierć. To ona znajduje dziennik Liesel i na jego podstawie odtwarza wydarzenia z życia naszej bohaterki.

"Był styczeń 1939 roku. Miała dziesięć lat, zbliżały się jej dziesiąte urodziny. Jej brat był martwy".

Brat Liesel umarł w trakcie podróży, w pociągu, gdy rodzeństwo wspólnie z matką jechało do Monachium. Przez to nieszczęście kobiety musiały przerwać podróż, zająć się pochówkiem chłopca. W nieznanym dziewczynce mieście, w asyście księdza i dwóch grabarzy został pochowany brat Liesel – Werner Meminger.

"Kiedy szamotanina się skończyła, matka

i dziewczynka przystanęły, oddychając ciężko.

W śniegu tkwił prostokątny,

czarny przedmiot.

Zauważyła go jedynie dziewczynka.

Schyliła się i podniosła go,

mocno zaciskając palce.

Na okładce były srebrne litery".

Chociaż dziewczynka nie umiała czytać, to zapragnęła bardzo mieć tę książkę i ją sobie najzwyczajniej w świecie wzięła. Tak zaczął się jej złodziejski proceder.

Śmierć brata to niestety niejedyne zmartwienie dziewczynki. Na przedmieściach Monachium, w miasteczku Molching na ulicy Himmelstrasse miała znaleźć nowy dom, bez mamy, wśród obcych ludzi. Dziewczynka była przerażona, nie chciała wysiąść z samochodu, którym została w to miejsce przywieziona. Rosa i Hans Hubermannowie mieli się stać jej nowymi rodzicami. Ciężko będzie się dziewczynce zaadaptować w nowych warunkach, tym bardziej że Rosa nie jest niestety zbyt miłą i serdeczną osobą...

Lubię powieści, które nawiązują do wojennych wydarzeń. Zwykle są to bardzo smutne historie, pełne dramatyzmu, niewyobrażalnego okrucieństwa, ale trzeba o nich mówić, czytać, z pewnością nie można o nich zapomnieć. Muszę jednak przyznać, że jeszcze nigdy nie czytałam powieści o losach Niemców w czasie drugiej wojny światowej, o tym, że również ich życie było trudne, że i oni musieli się ukrywać. Oczywiście nie było możliwości, żeby nie zgadzać się z Hitlerem i jego decyzjami. Za niesubordynacje groziły surowe kary. Mimo to również wśród Niemców zdarzały się osoby, które decydowały się pomagać Żydom, ukrywały ich, ryzykując własne życie.

"Złodziejka książek" to przede wszystkim historia małej dziewczynki, która nie potrafi czytać, a jednak bardzo pragnie mieć książki. Z czasem z wielkim trudem udaje jej się opanować sztukę czytania, wtedy jej chęć posiadania kolejnych tytułów jest jeszcze większa. Liesel bardzo się naraża, by zdobyć kolejne książki. W czasach, gdy brakuje jedzenia, gdy żyje się w ciągłym strachu, posiadanie książek wydaje się być luksusem, ale jest też namiastką normalności, lektura staje się sposobem na oderwanie od okrutnej rzeczywistości.

Markus Zusak opisał historię Liesel w bardzo ciekawy sposób. Nie stara się na siłę budować napięcia, zdradza nam często dużo wcześniej, to czego teoretycznie powinniśmy dowiedzieć się na końcu książki. Jednak powieść na tym wcale nie traci i tak wciąga od początku do ostatniej strony. Napisana jest ona bardzo prostym językiem, ale jednocześnie barwnym. Początkowo może wydawać się bardzo dziwne, że autor narratorem tej powieści uczynił śmierć, jednak kto lepiej potrafi opowiedzieć o okrucieństwie wojny niż ona? Śmierć zwykle jawi nam się jako podstępna i okrutna, ale tym razem jest inaczej. Autor nadał jej ludzkie oblicze, uczynił z niej sympatycznego mężczyznę, który w czasie wojny jest szczególnie zapracowany i wcale nie czerpie z tego radości. W końcu to nie ona zabija, tylko ludzie nawzajem odbierają sobie życie.

Na koniec muszę jeszcze dodać, że książka została wzbogacona wieloma rysunkami, które świetnie wkomponowują się w jej treść. Niektóre z nich są elementami osobnych opowieści, stworzonymi ku radości Liesel przez pewną bliską jej osobę, by osłodzić jej trudne chwile.

Muszę przyznać, że przywiązałam się do bohaterów tej powieści, szczególnie do Liesel. Myślę, że ta historia na długo pozostanie w mojej pamięci. Jest to lektura, obok której nie można przejść obojętnie. Skłania ona czytelnika do refleksji, zmienia sposób patrzenia na świat.

Czy jeszcze kogoś trzeba zachęcać do tej lektury?

Myślę, że nie.

„Złodziejka książek” to jeden z tytułów, które trzeba poznać.

Moja ocena: 9/10

Markus Zusak, Złodziejka książek, Nasza Księgarnia, 2014,

ISBN: 978-83-10-12645-0,

Str. 496.